„Jak wspierać zdrowie psychiczne uczniów i chronić ich przed radykalizacją?” – relacja z konferencji
Wartością konferencji „Kondycja psychiczna a jakość życia uczniów” było odniesienie do wiedzy i doświadczeń z najbliższego otoczenia uczestników - 29.10.2025 r. w MODN w Ełku i 30.10.2025 r. w Domu Kultury w Gołdapi.
Codziennie nauczyciele tworzą w szkołach atmosferę bezpieczeństwa, zrozumienia i wsparcia. Każdy nauczyciel widzi więcej, niż pokazują uczniowie, dlatego warto wzmacniać swoje kompetencje, by wspierać ich jeszcze skuteczniej.
Współczesna szkoła to przestrzeń, w której kształtuje się tożsamość, poczucie bezpieczeństwa i odporność psychiczna młodych ludzi. Zanim trudności emocjonalne przerodzą się w kryzys, warto wiedzieć, jak je rozpoznać i jak reagować.
Jednym z wyzwań jest radykalizacja – proces, w którym młody człowiek, pod wpływem frustracji, poczucia odrzucenia lub braku akceptacji, zaczyna myśleć w sposób coraz bardziej skrajny, zamyka się na dialog i przeciwstawia innym. Zrozumienie tego mechanizmu to ważny element profilaktyki zdrowia psychicznego i społecznego.
Uczyć się przed potrzebą — zanim trudności przerosną uczniów, ale także nas, dorosłych.
Spotkania poświęcone niezwykle aktualnemu i ważnemu zagadnieniu, jakim jest zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży oraz jego wpływ na jakość życia i podatność młodych ludzi na procesy radykalizacji, rozpoczęły się prezentacją wyników badań ankietowych pt. „Kondycja psychiczna a jakość życia uczniów”. Badania przeprowadzono w powiecie ełckim i gołdapskim, a ich wyniki przedstawił Janusz Tkaczow. Zaprezentowane dane ukazały aktualny obraz samopoczucia psychicznego uczniów oraz czynniki wpływające na ich dobrostan emocjonalny i społeczny.
Następnie Hanna Zienkiewicz omawiała temat „Postawy dzieci i młodzieży a percepcja jakości życia”, zwracając uwagę na znaczenie relacji rodzinnych, szkolnych i rówieśniczych w kształtowaniu poczucia własnej wartości oraz satysfakcji z życia młodych ludzi.
Z kolei wykład Gerarda Baha (starszego inspektora policji w stanie spoczynku, doktoranta Akademii Świętokrzyskiej im. Jana Kochanowskiego w Kielcach, certyfikowanego trenera Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka oraz nauczyciela stowarzyszonego w Centrum Szkolenia Policji) pt. „Zdrowie psychiczne a zagrożenia radykalizacją” ukazywał zależność między zaburzeniami emocjonalnymi a podatnością młodych ludzi na skrajne ideologie.
Prelegent, posiadający bogate doświadczenie w zakresie profilaktyki społecznej oraz przeciwdziałania rasizmowi, ksenofobii i przemocy, podkreślił znaczenie wczesnej interwencji i działań wychowawczych w zapobieganiu procesom radykalizacji. Wskazał, że proces ten ma silny komponent psychologiczny i społeczny, nierozerwalnie związany z kondycją psychiczną młodzieży.
Bah zwrócił uwagę, że radykalizacja rzadko rozpoczyna się od ideologii. Zazwyczaj poprzedzają ją poczucie wykluczenia, samotności, braku sensu i niskiego poczucia własnej wartości. Młodzi ludzie zmagający się z zaburzeniami emocjonalnymi, depresją czy trudnościami w relacjach rówieśniczych są bardziej podatni na przekazy oferujące proste odpowiedzi i silne poczucie przynależności:
– Kiedy młody człowiek czuje się niewidzialny, każdy, kto go zauważy i nazwie ‘bratem’ – nawet w ekstremistycznej grupie – może stać się dla niego autorytetem – mówił Bah.
W swoim wystąpieniu odwołał się do doświadczeń szkoleniowych i policyjnych, podkreślając, że profilaktyka radykalizacji powinna rozpoczynać się już w szkole poprzez rozwijanie kompetencji emocjonalnych, empatii, umiejętności dialogu międzykulturowego oraz rozpoznawania mowy nienawiści. Zaznaczył również, że zdrowie psychiczne stanowi jeden z filarów bezpieczeństwa społecznego, a jego osłabienie może prowadzić do wzrostu agresji, nietolerancji i polaryzacji.
Bah podkreślił, że skuteczna profilaktyka wymaga współpracy nauczycieli, rodziców, psychologów, policji i organizacji pozarządowych:
– Nie wystarczy reagować na symptomy. Musimy tworzyć środowisko, w którym młody człowiek nie będzie musiał szukać ekstremizmu, by poczuć się ważny – podsumował.
Konferencja dostarczyła uczestnikom cennej wiedzy, inspiracji oraz praktycznych wskazówek do pracy z dziećmi i młodzieżą w kontekście ochrony zdrowia psychicznego i budowania bezpiecznego środowiska społecznego.
Uczestnicy poznali wyniki badań w najbliższym otoczeniu dotyczących kondycji psychicznej uczniów – z perspektywy dzieci i rodziców. Dowiedzieli się, jak rozpoznawać sygnały obniżonego nastroju, agresji czy wycofania oraz jak reagować w sytuacjach trudnych emocjonalnie i społecznie. Zdobyli narzędzia i rekomendacje, które wykorzystają w codziennej pracy wychowawczej i profilaktycznej. Usłyszeli ekspertów, którzy łączą wiedzę psychologiczną, pedagogiczną i doświadczenie praktyczne, w tym z obszaru bezpieczeństwa i profilaktyki. Wyszli z inspiracją i wsparciem, by dalej budować szkołę, w której młodzi ludzie czują się zauważeni, bezpieczni i ważni.
MODN w Ełku, PPP w Gołdapi, SODN w Suwałkach stworzyli platformę do refleksji i rozmowy o tym, jak wspólnie tworzyć szkołę, w której troska o zdrowie psychiczne uczniów jest codzienną praktyką.
