Nowy przedmiot w szkole – Edukacja zdrowotna od roku szkolnego 2025/2026
Relacja z konferencji dla nauczycieli i dyrektorów szkół podstawowych i ponadpodstawowych
W związku z wejściem w życie nowej podstawy programowej, od 1 września 2025 r. w polskich szkołach zostanie wprowadzony nowy przedmiot – edukacja zdrowotna (EZ). Podczas konferencji zorganizowanej w MODN nauczyciele już uprawnieni oraz nauczyciele, którzy będą mogli nabyć uprawnienia do prowadzenia EZ oraz dyrektorzy mieli okazję zapoznać się z podstawami prawnymi, założeniami programowymi i praktycznymi aspektami wdrażania EZ.
Teresa Truchan, trener edukacji zdrowotnej, przedstawiła nauczycielom nowego przedmiotu przedstawiła zarys podstawowych zagadnień: podstawy prawne dotyczące organizacji EZ w szkole, podstawa programowa EZ – co muszę wiedzieć przed początkiem roku szkolnego 2025/26; ak przygotować się do spotkania z rodzicami na temat EZ? Pierwsza lekcja EZ w klasie.
Podstawy prawne organizacji EZ w szkole
Zgodnie z nowelizacją rozporządzenia Ministra Edukacji i Nauki w sprawie ramowych planów nauczania, Edukacja zdrowotna stanie się od 2025/2026 roku obowiązkowym przedmiotem nauczania w klasach IV–VIII szkoły podstawowej oraz w szkołach ponadpodstawowych.
Podstawą prawną do organizacji przedmiotu są:
- znowelizowana podstawa programowa kształcenia ogólnego,
- zapisy w statucie szkoły (dotyczące m.in. klasyfikacji i oceniania),
- aktualizacja arkusza organizacyjnego szkoły oraz przydział godzin w planie lekcji.
Przedmiot może być prowadzony przez nauczycieli wychowania fizycznego, biologii, edukacji dla bezpieczeństwa lub pedagogów szkolnych – po odpowiednim przeszkoleniu.
Podstawa programowa Edukacji zdrowotnej – co trzeba wiedzieć?
Główne cele edukacji zdrowotnej to:
- rozwijanie świadomości i odpowiedzialności za własne zdrowie fizyczne, psychiczne i społeczne,
- kształtowanie postaw prozdrowotnych i profilaktycznych,
- rozwijanie kompetencji w zakresie higieny, aktywności fizycznej, zdrowego odżywiania, bezpieczeństwa emocjonalnego i relacji rówieśniczych,
- przeciwdziałanie uzależnieniom i zachowaniom ryzykownym.
Treści programowe podzielone są na 4 główne obszary:
- Zdrowie fizyczne – aktywność ruchowa, sen, higiena, odżywianie.
- Zdrowie psychiczne i emocjonalne – radzenie sobie z emocjami, stres, samoocena.
- Relacje i zdrowie społeczne – komunikacja, asertywność, przeciwdziałanie przemocy.
- Bezpieczeństwo i profilaktyka – pierwsza pomoc, uzależnienia, media cyfrowe.
Jak przygotować się do spotkania z rodzicami?
Wdrożenie nowego przedmiotu wymaga nie tylko gotowości organizacyjnej, ale również wsparcia i zrozumienia ze strony rodziców. Dlatego szkoły powinny zaplanować na początku roku szkolnego zebrania informacyjne, podczas których:
- przedstawiony zostanie cel i zakres Edukacji zdrowotnej,
- wyjaśnione zostaną zasady oceniania (jeśli szkoła zdecyduje się na ocenę opisową lub liczbową),
- rodzice będą mogli zadawać pytania i zgłaszać ewentualne obawy,
- szkoła zaprezentuje materiały dydaktyczne, z których będzie korzystać.
Dobrze przygotowane spotkanie pomoże budować zaufanie i współ-odpowiedzialność rodziców za zdrowie dzieci.
Pierwsza lekcja Edukacji zdrowotnej – od czego zacząć?
Pierwsze spotkanie z uczniami to okazja do:
- wyjaśnienia, czym jest zdrowie w ujęciu WHO (fizyczne, psychiczne, społeczne),
- przedstawienia celów i tematów, które będą poruszane na zajęciach,
- stworzenia kontraktu klasowego, który będzie oparty na szacunku, poufności i otwartości,
- włączenia uczniów do rozmowy: „Czym dla mnie jest zdrowie?”, „Jak dbam o siebie na co dzień?”,
- przeprowadzenia prostego ćwiczenia integracyjnego lub autorefleksyjnego (np. „Mój plecak zdrowia”).
Ważne, by od początku budować bezpieczną atmosferę, opartą na akceptacji i dialogu. Edukacja zdrowotna ma nie tylko informować, ale też wzmacniać, rozwijać i towarzyszyć uczniom w ich rozwoju osobistym.
Podsumowanie
Nowy przedmiot Edukacja zdrowotna to krok w stronę bardziej świadomej, holistycznej edukacji, która dostrzega, że bez zdrowia nie ma uczenia się. Wprowadzenie go do szkół to nie tylko zmiana w siatce godzin, ale również szansa na wzmocnienie kompetencji życiowych uczniów, wsparcie ich dobrostanu i tworzenie zdrowszego społeczeństwa.
Ucz przed potrzebą, nie po fakcie
To motto najlepiej oddaje sens wprowadzenia nowego przedmiotu edukacja zdrowotna. W czasach, gdy dzieci i młodzież coraz częściej zmagają się z problemami zdrowia psychicznego, brakiem ruchu, złymi nawykami żywieniowymi czy presją społeczną, nie wystarczy „ratować” – trzeba zapobiegać, edukować, wzmacniać.
Edukacja zdrowotna nie jest odpowiedzią na kryzys, lecz narzędziem budowania odporności – fizycznej, psychicznej i społecznej. To przedmiot, który uczy, jak zadbać o siebie zanim pojawi się zagrożenie. Jak być świadomym, odpowiedzialnym, spokojnym i zdrowym człowiekiem – na co dzień.
