W dniach 23 i 24 listopada 2019 odbył się w Ełku I zjazd doradców metodycznych z Mazur. Spotkanie zostało zorganizowane z inicjatywy Michała Jodko, dyrektora Mazurskiego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli w Ełku, najstarszej i największej placówki tego typu w naszym województwie.
W zjeździe wzięło udział ok. 60 osób reprezentujących 5 ośrodków doskonalenia nauczycieli z tzw. „mazurskich” obszarów naszego województwa. Oto ich wykaz:
- Mazurski Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Ełku
- Powiatowy Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Kętrzynie
- Powiatowy Ośrodek Rozwoju Edukacji w Nidzicy
- Powiatowy Ośrodek Rozwoju Edukacji w Giżycku
- Powiatowe Centrum Rozwoju Edukacji w Bartoszycach
Rok 2019 może okazać się rokiem przełomowym dla rozwoju systemu doradztwa metodycznego dla nauczycieli. Dotychczas sprawa doskonalenia zawodowego nauczycieli (nauczyciele mają obowiązek podnoszenia swoich umiejętności dydaktycznych i wychowawczych) leżała w gestii organów prowadzących, czyli właściwie samorządów gminnych i powiatowych (szkoły prowadzone przez samorządy województwie, poszczególnych ministrów oraz organizacje społeczne i osoby prywatne to ciągle niewielki ułamek całości oświaty). Słowo „leżała” metaforycznie obrazuje też stan rzeczy w tym zakresie. W naszym województwie po roku 2000 funkcjonowały właściwie 2 ośrodki powiatowe – w Ełku i Olsztynie – oraz prowadzony przez samorząd wojewódzki Warmińsko-Mazurski Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Olsztynie (z filiami w Elblągu i Olecku). Zdecydowana większość nauczycieli w naszym województwie (i podobnie w całej Polsce) była pozbawiona wsparcia metodycznego. W tym roku Ministerstwo Edukacji Narodowej rozpoczęło systemową odbudowę doradztwa zawodowego. Doradców metodycznych w poszczególnych województwach zatrudniają obecnie kuratorzy oświaty, ustalając jednocześnie sieć doradztwa metodycznego w swoim województwie. W naszym województwie już to się stało i w związku z tym powstało kilka nowych ośrodków doskonalenia nauczycieli. Nowo powołani doradcy metodyczni spotkali się w Ełku, ażeby poznać się i przyjrzeć doświadczeniom ełckiego MODN, działającego nieprzerwanie od roku 2000.
Liczba etatów nauczycielskich w województwie warmińsko-mazurskim.
Dwudniowy zjazd otworzył wicestarosta ełcki Robert Dawidowski. Życząc uczestnikom pożytecznych i owocnych obrad, podkreślił, że zarówno wieloletni dorobek Mazurskiego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli, jak i duża praca dyrektora Jodko nad przygotowaniem tego zjazdu, co miał okazję obserwować osobiście, mogą i powinny zostać twórczo wykorzystane przez gości z innych powiatów.
Do wystąpienia wicestarosty R. Dawidowskiego nawiązał wicekurator warmińsko-mazurski Wojciech Cybulski. Zwrócił on uwagę na zbliżające się dwudziestolecie MODN i zachęcił doradców metodycznych i kierownictwa nowo powstałych ośrodków do aktywnego czerpania inspiracji z rozlicznych dobrych praktyk ełckich partnerów.
Po zakończeniu swego wystąpienia wicekurator wręczył akty powołania kilku nowym doradcom metodycznym. Miłym akcentem było też wręczenie przez wicestarostę R. Dawidowskiego – w asyście dyr. M. Jodko oraz wicekuratora W. Cybulskiego – pamiątkowych dyplomów i upominków kilku doradcom metodycznym kończącym współpracę z MODN (doradcy powoływani są na czas określony).
Obrady rozpoczął dr Marek Bartoszewicz wykładem „(Nie)doskonały mózg ucznia – jak w pełni wykorzystać jego potencjał?”
Następnie głos zabrał Michał Jodko, dyrektor Mazurskiego Ośrodka Doskonalenia w Ełku. W swoim wystąpieniu pt. „Organizacja doradztwa metodycznego w MODN w Ełku” poinformował, że doradztwo metodyczne w kierowanym przez niego ośrodku opiera się na 5 elementach:
- doradztwie przedmiotowym, którego podstawą jest specjalizacja doradcy w określonych przedmiotach nauczania;
- doradztwie problemowym, które możliwe jest dzięki temu, że doradcy mają także kompetencje w tematyce interdyscyplinarnej
- doradztwie personalnym, opierającym się na indywidulanej pracy doradcy z poszczególnymi nauczycielami
- doradztwie przywarsztatowym - pracy doradcy w oparciu o własny warsztat pracy
- doradztwie organizacyjnym – pracy doradcy w zespołach nauczycielskich (rady pedagogiczne, zespoły zadaniowe, grupy samokształceniowe).
Dyrektor dla zobrazowania całokształtu pracy swojej instytucji przedstawił dane statystyczne odnoszące się do roku 2018. Z liczb wynika, że przeciętnie nauczyciel z obszaru działania MODN skorzystał 4 razy z jakiejś formy doskonalenia zawodowego.
Podsumowanie pracy MODN w roku 2018
Od bieżącego roku MODN znacząco poszerza swoją działalność. Decyzją Warmińsko-Mazurskiego Kuratora Oświaty stał się w sieci doradztwa metodycznego placówką „obsługującą” 4 powiaty: gołdapski, olecki, ełcki i piski.
Zakres działania Mazurskiego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli w Ełku.
W następnym wystąpieniu dr Urszula Wyrzykowska- Dudek, dyrektor SCDiDN w Siedlcach, przedstawiła „Rolę i znaczenie doradcy metodycznego w systemie oświatowym. Na wstępie przywołała obowiązujące obecnie akty prawne dotyczące doradztwa zawodowego. Są to:
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 sierpnia 2017 r. w sprawie wymagań wobec szkół i placówek (Dz. U.2017. poz.1611)
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 sierpnia 2017 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego (Dz.U.2017. poz.1658)
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 października 2018 r. w sprawie akredytacji placówek doskonalenia nauczycieli (D.U.2018. poz.2029)
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 maja 2019 r. w sprawie placówek doskonalenia nauczycieli ( D.U.2019. poz. 1045)
Dr Wyrzykowska-Dudek przypomniała, że w świetle prawa oświatowego do zadań nauczyciela-doradcy metodycznego należy wspomaganie nauczycieli oraz rad pedagogicznych w:
- rozwijaniu umiejętności metodycznych;
- planowaniu, organizowaniu i badaniu efektów procesu dydaktyczno-wychowawczego, z uwzględnieniem zróżnicowanych potrzeb uczniów;
- opracowywaniu, doborze i adaptacji programów nauczania;
- podejmowaniu działań innowacyjnych.
Powyższe zadania nauczyciel-doradca metodyczny realizuje zadania przez:
- udzielanie indywidualnych konsultacji;
- prowadzenie zajęć edukacyjnych, zajęć otwartych oraz zajęć warsztatowych;
- organizowanie innych form doskonalenia wspomagających pracę dydaktyczno-wychowawczą nauczycieli
- organizowanie i prowadzenie sieci współpracy i samokształcenia dla nauczycieli
W końcowej części swojego wystąpienia dr Wyrzykowska-Dudek skoncentrowała uwagę na specyficznych kompetencjach społecznych, jakie przydatne są w pracy doradcy metodycznego.
W części plenarnej zebrania prezentacji nowości wydawniczych Nowej Ery dokonał Adrian Romaniuk, kierownik regionalny tego wydawnictwa.
Na zakończenie pierwszego dnia zjazdu odbyły się warsztaty dla doradców metodycznych pod wspólnym hasłem „Jak wspomagać pracę szkoły?” Doradcy pracowali w trzech grupach tematycznych: diagnoza w pracy doradcy metodycznego, jak przygotować i prowadzić szkolenie, ewaluacja w pracy doradcy. Warsztaty prowadziły Ilona Halec, Teresa Truchan i Izabela Łochowska, wieloletni doradcy metodyczni MODN w Ełku. Podzieliły się one z koleżankami i kolegami własnym bogatym doświadczeniem w pracy doradcy metodycznego.
W drugim dniu obrad, 24 listopada 2019 r., wystąpili przedstawiciele MODN, przybliżając niektóre doświadczenia i dobre praktyki swojej placówki.
Andrzej Szmurło, doradca metodyczny z informatyki, zaproponował różne możliwości wykorzystanie TIK w pracy doradcy metodycznego. W szczególności przybliżył zebranym wykorzystanie tablicy interaktywnej jako narzędzia w dydaktyce, zalety gromadzenia danych w chmurze oraz tworzenie niestandardowych prezentacji.
Dr Ryszard Skawiński, nauczyciel konsultant MODN, redaktor naczelny wydawanego przez MODN czasopisma pedagogicznego „Publikator”, omówił następujące kwestie:
- Jak założyć i prowadzić czasopismo?
- Z czego wynika potrzeba wymiany doświadczeń między nauczycielami?
- Jakie są perspektywy czasopism tego typu jak „Publikator”?
Ilona Halec, doradca metodyczny MODN, przybliżyła problematykę kompleksowego wspomagania szkół na przykładzie zrealizowane przez ełcki ośrodek projektu, w którym pełniła funkcję tzw. SORE (szkolnego organizatora rozwoju edukacji). Jolanta Opaluch, doradca metodyczny MODN, przedstawiła specyfikę metodyki pracy z dorosłymi.
Dwudniowy zjazd zakończył panel dyskusyjny nt. „Sieci współpracy ośrodków doskonalenia”. Poprowadziła go Beata Chmielewska, wicedyrektor MODN w Ełku.
Panel dyskusyjny dotyczył sieci współpracy ośrodków doskonalenia. Doradcy w czterech zespołach zastanawiali się nad potrzebami i oczekiwaniami dotyczącymi współpracy ośrodków. Swoimi przemyśleniami i wnioskami z dyskusji dzielili się podczas wspólnej prezentacji.
Na plan pierwszy wysunięto potrzeby doradców w zakresie doskonalenia warsztatu pracy oraz doskonalenia metodyczno-przedmiotowego. W każdym zespole pojawiły się również oczekiwania zacieśnienia współpracy doradców, która służyłaby wymianie doświadczeń i dzieleniu się własnym warsztatem metodycznym. Ciekawą propozycją było utworzenie sieci współpracy i samokształcenia dla doradców metodycznych na platformie internetowej.
Zjazd zakończył się deklaracją dalszej współpracy doradców metodycznych ośrodków doskonalenia z Ełku, Giżycka, Kętrzyna, Nidzicy i Bartoszyc.
Ryszard Skawiński
